Fen Bilimleri 7.Sınıf 4.Ünite Konu Anlatımı

4. Ünite: SAF MADDE ve KARIŞIMLAR Konu Anlatımı PDF

Maddenin Tanecikli Yapısı Konu Anlatımı

µAtom Nedir?

Maddenin özelliklerini gösteren en küçük yapı.

Atomun Yapısı

µProton:

µ Çekirdekte bulunur,

µ Yükü pozitif “+”,

µ “p” simgesi ile gösterilir.

µNötron:

µ Çekirdekte bulunur,

µ Yüksüz “nötr”,

µ Kütlesi protonun kütlesine eşit,

µ “n” simgesi ile gösterilir.

µElektron:

µ Çekirdek etrafında bulunur,

µ Çok hızlı hareket eder,

µ Yükü negatif “-”,

µ Kütlesi protonun 1/2000’i kadar,

µ “e” simgesi ile gösterilir

Atomun basit bir modeli:

Atom Modeli

µAtomun Özellikleri?

µ Hacmini elektronlar oluşturur.

µ Aynı cins atomların proton sayıları aynı.

µ Kütlesi = Protonlar + Nötronlar

µ Elektron ve proton arasındaki çekim kuvveti dağılmayı önler.

µ Elektron çok hızlı hareket ettiği için çekirdeğe yapışmaz.

µ Aynı cins atomun nötron ve elektron sayıları farklı olabilir.

µAtomun Tarihsel Gelişimi

1-) Democritus (Demokritus)

þ  Democritus’un görüşü:

è Madde atomlardan oluşur,

è Maddelerin atomları aynı,

è Atom görülmez ve bölünmez.

µ Yunanlı bir filozof,

µ “Madde taneciklerden oluşur” dedi ve bu taneciklere “bölünemez=atom” adını verdi,

µ Görüşü düşünce (bilimsel değil).

2-) John Dalton (1803)

þ  Dalton’un görüşü:

è Maddenin en küçük yapısı atom,

è Atom, içi dolu berk küre,

è Maddelerin atomları farklı.

µ Atom hakkında ilk bilimsel görüş.

3-) J.J. Thomson (Tamsın) (1904)

þ  Thomson’un görüşü:

è Eksi yüklü elektron üzüme, pozitif yüklü proton ise keke benzer,

è Eksi yükler hareket etmez,

è Atom parçalanabilir.

µ Pozitif ve negatif yüklerin bulunması ile atom modelinin güncellenmesi gerekti,

µ Thomson, üzümlü keke benzettiği modelle atomu açıkladı.

4-) Rutherford (Radırfort) (1911)

Rutherford’un görüşü: 

è Elektron çekirdek etrafında hareket eder,

è Atom modeli, güneş sistemine benzer.

µ Pozitif yüklere proton adını verdi,

µ Protonun bulunduğu yere çekirdek adını verdi.

5-) Niels Bohr (1913)

Bohr’un görüşü:

è Elektronlar, çekirdeğin belirli uzaklıklarında bulunan katmanlarda bulunur.

µ Elektronlar çekirdek etrafında rastgele dolanmaz.

6-) Modern Atom Teorisi/Görüşü

è Elektron çok hızlı hareket ettiği için yeri belirlenemez,

è Elektronun bulunma ihtimalinin en fazla olduğu yere “elektron bulutu” deriz,

è Elektronların sabit yörüngeleri olduklarından Bohr atom modelinde olduğu gibi katmanlardan bahsedemeyiz,

è Katman yerine elektron bulutu ifadesini kullanmalıyız.

Bilimsel Bilgi Zamanla Değişir Mi?

þ  Atomun tarihsel gelişimini incelediğimizde bilimsel bilginin sabit olmadığını zamanla değişebildiğini görüyoruz.

Teori Nedir?

þ  Bir olayın neden ve sonuçlarını bilimsel bilgileri kullanarak açıklayan düşünce/görüş düzeni.

µ Bilgiler arttıkça teori de değişir.

Molekül Nedir?

þ  En az iki atomun birbirine bağlanarak oluşturduğu yapı.

Molekül Modelleri?

Molekül Modelleri

4. Ünite 2. Bölüm: Saf Maddeler Konu Anlatımı

Saf Madde ve Karışımlar

µSaf Madde Nedir?

µAynı tür tanecik içeren madde.

Saf Maddenin Özellikleri:

µAynı tür tanecikleri var,

µİçinde başka madde bulunmaz,

µHomojen,

µBelirli bir erime, kaynama ve yoğunluk değeri var.

Saf Madde İki Çeşittir:

Element ve Bileşik

µElement Nedir?

µFarklı elementlerin atomları da birbirinden farklı olur.

µElement ve Sembolü?

µElement sembolü her yerde aynı,

µSembollerin aynı olması bilimsel iletişimi kolaylaştırır,

µLatince adının ilk iki harfi olur.

µFarklı elementlerin atomları da birbirinden farklı olur.

µElement ve Sembolü?

µElement sembolü her yerde aynı,

µSembollerin aynı olması bilimsel iletişimi kolaylaştırır,

µLatince adının ilk iki harfi olur.

µPeriyodik Sistem Nedir?

þ Elementleri proton sayısına göre sınıflandıran düzenek.

µ Proton sayısı elemente özgü olup, diğer ismi de “atom numarası”.

µ Doğal 90 ve yapay 30 olmak üzere toplam 120 element periyodik sistemi oluşturur.

periyodik sistem ilk 18 element

Yaygın Elementler?

Yaygın Elementler

Bileşik Nedir?

þ En az iki farklı elementin özelliklerini kaybederek ve belli oranlarda birleşimiyle oluşur.

µKimyasal yollarla elementlere ayrılabilir.

µBileşik oluşurken yeni kimyasal bağlar oluşur.

µBileşikler iyonik yapıda veya molekül yapıda olabilir.

Bileşik ve Formülü?

µBileşik, formül ile gösterilir,

µBileşiğin formülü her yerde aynı,

µFormülü yazılırken elementin adı ve sağ altına atom sayısı yazılır,

µAtomun sayısı bir ise yazılmaz,

µÖrnek:

èH2O (su) bileşiğinde iki hidrojen bir oksijen atomu,

èCO2 bileşiğinde ise bir karbon iki oksijen atomu var.

Su Bileşiği Oluşumu Modeli?

Element ve Bileşik Karşılaştırma

Molekül Nedir?

þ  İki ya da daha fazla atomun bağlanmasıyla oluşan yapı.

µ Aynı veya farklı cins atom olur,

µ Atomlar arasında kovalent bağ var,

µ Her molekülde belirli sayıda atom bulunur.

Bazı Molekül Modelleri

Moleküler Bileşik? (Kovalent Bağlı Bileşik)

þ  Farklı cins element atomları moleküllerinden oluşur.

 Molekül yapılı bileşiklere örnekler:

µH2O (Su)

µCO2 (Karbondioksit)

µNH3 (Amonyak)

µSO2 (Kükürt dioksit)

µC6H12O6 (Basit şeker)

Moleküler Olmayan Bileşik? (İyonik Bağlı Bileşik)

þFarklı cins element atomlarının düzenli bir yığın oluşturacak şekilde bir araya gelmesi.

µNaCl ve CaO gibi bileşikler örnek verilebilir.

Yaygın Bileşikler

Günlük Hayattaki Bileşikler

4. Ünite 3. Bölüm: Karışımlar Konu Anlatımı

Saf Madde ve Karışımlar

Karışım Nedir?

þ  En az iki farklı maddenin kendi özelliklerini kaybetmeden bir arada bulunması.

Karışımların Özellikleri?

µ Maddeler her oranda karışabilir,

µ Fiziksel yolla ayrılır,

µ Saf madde değil,

µ Formül/Sembol ile yazılmaz,

µ Belirli bir erime, kaynama ve yoğunluk değeri yok,

µ İki çeşit.

Homojen Karışım Heterojen Karışım

 

Heterojen Karışım (Adi Karışım)?

þ  Karışımı oluşturan maddeler her tarafa eşit olarak dağılmaz.

Homojen Karışım (Çözelti)?

þ Karışımı oluşturan maddeler her tarafa eşit olarak dağılır.

Çözeltiyi Oluşturan Bileşenler?

þ  Çözelti      = Çözücü + Çözünen

µ Şekerli su =      Su     +     Şeker

Dikkat!

µ Miktarı çok olan çözücü,

µ Suyun miktarı az da olsa çözücü.

Çözünme Nedir?

þ  Bir maddenin diğer madde içerisinde

1-) iyonlarına veya

2-) moleküllerine ayrılması.

Çözünme Hızını etkileyen faktörler

µÇözünme Hızını etkileyen faktörler

1-) Temas Yüzeyi (Tanecik Boyutu)

þ  Çözünenin küçültülmesi çözünme hızını artırır.

µ Örnek: Pudra şekeri suda hızlı, toz şeker orta, kesme şeker geç çözünür.

2-) Karıştırma/Sallama

þ  Çözünme hızını artırır.

3-) Sıcaklık

þ  Sıcaklık ile çözünme hızı doğru orantılı.

Not: Karıştırma ve sıcaklık artışı gazın çözünme hızını azaltır.

Çözünme Hızını Kontrollü Deneylerle Göstermek 

1-) Temas Yüzeyi Deneyi

1-) Temas Yüzeyi Deneyi

2-) Karıştırma Deneyi

2-) Karıştırma Deneyi

3-) Sıcaklık Deneyi

3-) Sıcaklık Deneyi

 

Çözelti Çeşitleri

a-) Maddenin Hallerine Göre Çözelti

1-) Katı + Sıvı çözelti:

µ Şerbet (Su + şeker)

2-) Sıvı + Sıvı çözelti:

µ Kolonya (Alkol + su)

3-) Katı + Katı çözelti (Alaşım):

µ Bilezik (Altın + bakır)

4-) Sıvı + Gaz çözelti:

µ Gazoz (Su + oksijen)

5-) Gaz + Gaz çözelti:

µ Hava (Azot + oksijen)

b-) Çözünen Miktarına Göre Çözelti

1-) Derişik çözelti:

þ  Çözünenin fazla olması.

µ Derişiği seyreltmek için

è çözücü artırılmalı veya

è çözünen azaltılmalı.

2-) Seyreltik çözelti:

þ  Çözünenin az olması.

µ Seyreltiği derişik yapmak için

è çözücü azaltılmalı veya

è çözünen artırılmalı.

c-) Elektrikselliğe Göre Çözelti

1-) Elektrolit çözelti:

þ  Elektrik akımını iletir.

µ İyonlarına ayrılarak çözünür.

µ Örnekler:

è Tuzlu su

è Sirkeli su

è Limonlu su

è Deterjanlı su

2-) Elektrolit olmayan çözelti:

þ  Elektrik akımını iletmez.

µ Moleküllerine ayrılarak çözünür.

µ Örnekler:

è Şerbet (Şekerli su)

è Alkollü su

Homojen Karışım Örnekleri

µ Hava  (Azot+Oksijen+Karbondioksit)

µ Madeni para

µ Sirke   (Asetik asit + su)

µ Çelik   (Demir + Karbon)

µ Kolonya  (Alkol + Su + Esans)

µ Deniz suyu   (Su + tuz + oksijen)

µ Lehim   (Kurşun + Kalay)

µ Gazoz   (Su + Karbondioksit)

µ Petrol ürünleri   (Benzin, motorin, gaz yağı)

µ Maden suyu (Su+Karbondioksit+Mineral)

µ Amalgam (Cıva+Gümüş+Bakır+Kalay)

µ Tunç (Bronz)   (Bakır + Kalay)

µ Bilezik (Altın + Bakır)

µ Kola (Su+Karbondioksit+Şeker+Kafein+asit)

µ Tentürdiyot (İyot + Alkol)

µ Prinç (Bakır + Çinko)

µ Şekerli su   (Şerbet)

µ Tuzlu su

µ Sabunlu su

µ Cam

µ Göz damlası

µ Oksijenli su

µ Antifirizli su

Heterojen Karışım Örnekleri

µ Süt

µ Ayran   (Yoğurt+Su)

µ Kan

µ Çamur   (Toprak+Su)

µ Sis

µ İs

µ Duman

µ Bulut

µ Buhar

µ Toz

µ Reçel

µ Meyve suları   (Çalkalayarak içiniz)

µ İlaç şurupları   (Çalkalayarak içiniz)

µ Toprak

µ Türk kahvesi

µ Lav

µ Portakal suyu   (İçerisinde posa var)

µ Limonata   (Su+şeker+limon parçaları)

µ Yoğurt

µ Ketçap

µ Mayonez

µ Tereyağ

µ Jöle

µ Duvar boyası

µ Parfüm

µ Tuz + pul biber

µ Mercimek çorbası (Çorbalar)

µ Beton

µ Salata

µ Yemekler

µ Kek

µ Ekmek

µ Peynir

µ Hamur

µ Pizza

µ Ayakkabı boyası

µ Mermer

µ Granit

µ Sünger taşı

µ Ham petrol   (Süspansiyon)

µ Mürekkep   (Kolloit)

µ Köpük

µ Demir tozu + Tuz

µ Kum + Çakıl

µ Su + Yağ

µ Su + Benzin

µ Su + Tebeşir tozu

µ Su + Talaş

µ Su + Kum

µ Su + Un

4. Ünite 4. Bölüm: Karışımların Ayrılması Konu Anlatımı

Karışımları Ayırma Yöntemleri

µ Karışım, fiziksel yolla oluştuğu için fiziksel yolla ayrılır.

Buharlaştırma

µ “Sıvı + katı” karışımının ısıtılmasıyla sıvı buharlaşarak ayrılır ve katı madde çöker.

Yoğunluk Farkı Üç şekilde ayrılır:

1-) Ayırma hunisi

µ Üstteki yağ ile alttaki su.

2-) Yüzdürme

µ Kum ile talaşa su ekleriz.

Talaş suda yüzer, kum suda batar.

3-) Savurma

µ Rüzgârlı günde buğday ve saman, farklı yere düşer.

Damıtma

İki şekilde ayrılır:

1-) Basit Damıtma

µ “Katı + sıvı” çözeltisinde sıvıyı buharlaştırarak başka bir kapta toplarız.

2-) Ayrımsal Damıtma

µ “Sıvı + sıvı” çözeltisinde kaynama noktası küçük olanı buharlaştırarak başka bir kapta toplarız.

Elektriklenme

µ Sürtünme ile elektrik yükü kazanan plastik ve cam gibi maddeler bazı maddeleri çekerek “katı + katı” karışımı ayırır.

Mıknatıs

µ İçerisinde demir, nikel ve kobalt bulunan karışımda.

Erime Noktası Farkı

µ Erime noktaları farklı olan “katı + katı” karışımda.

Tanecik Boyutu Farkı Üç şekilde ayrılır:

1-) Süzme

µ Makarna ile su karışımı.

2-) Eleme

µ Kum ile taş karışımı.

3-) Ayıklama

µ Kırmızı elma ile kırmızı erik karışımı.

Çözünürlük Farkı

µ Sadece birisi sıvıda çözünen “katı + katı” karışımda.

4. Ünite 5. Bölüm: Evsel Atıklar ve Geri Dönüşüm Konu Anlatımı

Atık Nedir?

þ  Kullanım süresi dolan ve yaşadığımız yerden uzaklaşması gereken her türlü madde.

µ Ev, okul ve iş yerinde atık oluşur.

Evsel Atık Nedir?

þ  Evde kullanımdan düşmüş veya çöp durumunda olan madde.

µ Örnek:

è Bulaşık için kullanılan su,

è Kızartmadan kalan yağ,

è Kâğıt, poşet, pil, şişe, kutu,

è Plastikler,

è Eskimiş mobilya ve elbiseler,

è Eskimiş elektronik araçlar,

è Sebze ve meyve kabukları vb.

Organik Atık Nedir?

þ  Bitki ve hayvan kaynaklı atıklar. 

Çöp Nedir?

þ  Geri kullanılamayan atık madde.

µ Kâğıt, cam, plastik, karton, metal vb atık maddeler çöp değil.

Yeniden Kullanma Nedir?

þ  Atık maddenin hiçbir işlem yapılmadan kullanımı.

µ Örnek:

è Küçülen giysinin başkası tarafından giyilmesi,

è Pet şişelerin içerisine tekrar su doldurulması.

è Evdeki kullanılabilir mobilya ve çalışan elektronik aracın başkası tarafından kullanımı.

Geri Dönüşüm Nedir?

þ  Atığın işlemlerden geçirilerek tekrar kullanılması.

µ Örnek:

è Atık kâğıttan, tekrar kâğıt üretilmesi,

Geri Dönüşüm Sembolü

Geri Dönüşüm Sembolü

 

Geri Dönüşümün Faydaları

µ Çevremizin temiz tutulmasını sağlar ve doğayı korur,

µ Ekonomiye katkı sağlar,

µ Doğal kaynaklar korunmuş olur,

µ Yeni iş imkânları oluşur,

µ Enerji tasarrufu sağlanır,

µ Atık miktarını azaltır.

Geri Dönüşümün Aşamaları

1.        Ayırma:

µ Plastik, kâğıt, cam vb atıklar ayrı ayrı alanlarda toplanır.

2.        Sınıflandırma:

µ Ayrıma ile sınıflandırmayı da yapmış oluruz.

3.        Değerlendirme:

µ Fiziksel ve kimyasal işlemlerle yeni ürüne dönüştürülür.

 Geri Dönüşümlü Evsel Atıklar

1-) Kâğıt

2-) Metal

3-) Plastik

4-) Cam

5-) Pil

Geri Dönüşümsüz Evsel Atıklar

1-) Besin atığı bulaşmış kâğıt,

2-) Pencere camı, ayna, kristaller, borcam, telli cam,

3-) Naylon, köpük, pipet,

4-) Elektronik cihaz, ampul, oyuncak,

5-) Bebek bezi, seramik,

6-) İçine motor yağı, antifriz ve benzin konulan şişe.

 Geri Dönüşümle İlgili Kuruluşlar

µ TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

µ Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı

µ Ambalaj Sanayicileri Derneği

µ Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı

µ Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı

µ Atık Kâğıt ve Geridönüşümcüler Derneği

µ Deniz Temiz Derneği

 Geri Kazanım Nedir?

þ  Atık ürünün ayrıştırılmasıyla yeni ürün veya enerji üretilmesi.

µ Geri kazanım,

è yeniden kullanma ve

è geri dönüşüm kavramlarını da kapsar.

µ Örnek: Bitkisel ve hayvansal atıklar geri dönüştürülemez ancak geri kazanımla gübre veya yakıt üretilebilir.

 Not: Tıbbi Atık Tehlikesi

µ Tıbbi atığın toplanma ve taşınma işleminde temastan kaçınılır.

µ “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile “DİKKAT! TIBBİ ATIK” ibaresi olan turuncu kapla taşınır.

Pdf'yi İndirmek İçin Buraya Tıklayın

7.Sınıf Fen Bilimleri 4.Ünite Konu Anlatımı Pdf Önizleme