Fen Bilimleri 7.Sınıf 2.Ünite Konu Anlatımı

2. Ünite: HÜCRE ve BÖLÜNMELER Konu Anlatımı Pdf

Hücre Nedir?

µ Canlılık özelliğini gösteren en küçük canlı birliği.

Hücrenin üç temel kısmı var:

Hücrenin temel kısımları.

Hücre Zarı (Okulun Güvenliği)

µ Şekil verir,
µ Dış ortamdan ayırır ve korur,
µ Madde alışverişini yapar,
µ Seçici geçirgen,
µ Canlı.

Sitoplâzma (Okulun Bahçesi)
µ Hücre zarı ile çekirdek arasında,
µ Yumurta akı gibi,
µ Organeller burada bulunur,
µ Canlı.

Çekirdek (Okulun Müdürü)
µ Yönetim merkezi,
µ Olayları denetler ve düzenler,
µ Kalıtsal madde ile yönetir,
µ Çekirdeği olmayan hücrede kalıtsal madde sitoplâzmada,
µ Kalıtsal maddenin diğer isimleri “yönetici molekül” ve “DNA”.

Hücre Duvarı/Çeperi (Bahçe Duvarı)
µ Bitki hücrelerinde bulunur,
µ Hücre zarının dışında bulunur,
µ Desteklik ve dayanıklılık sağlar,
µ Tam geçirgen,
µ Cansız.

Karşılaştırma
Hücre Zarı	Özellik	Hücre Duvarı
Şekil verir ve dış ortamdan ayırır	Görevi?	Desteklik ve dayanıklılık sağlar
Var	Hayvanda var mı?	Yok
Var	Bitkide var mı?	var
Seçici geçirgen	Geçirgen mi?	Tam geçirgen
Canlı	Canlı mı?	Cansız

Organeller

Mitokondri (Enerji Üreticisi)
µ Oksijeni kullanarak enerji üretir.

Sentriyoller/Sentrozom (Bölünmeci)
µ Hücre bölünmesinde görev alır,
µ Hayvan hücrelerinde bulunur.

Ribozom (Protein Üreticisi)
µ Protein sentezler/üretir,
µ En küçük organel,
µ Tüm hücrelerde bulunur.

Lizozom (Parçalayıcı)
µ Sindirimi/Parçalamayı sağlar.

Kloroplast (Besin-Oksijen Üreticisi)
µ Fotosentezle besin-oksijen üretir,
µ Bitki hücrelerinde bulunur,
µ Fotosentez, klorofilde gerçekleşir.

Koful (Depocu)
µ Atık ve fazla maddeyi depo eder,
µ Bitkide az sayıda ve büyük,
µ Hayvanda çok sayıda ve küçük.
µ Örnek: Ter, süt, mukus, bal özü

Endoplâzmik retikulum (Köprü-Yol)
µ Hücre içinde madde aktarımı,
µ Hücre zarı ile çekirdek arasında köprü görevi yapar.

Golgi cisimciği (Salgı Üreticisi)
µ Salgı maddesi üretir ve depo eder

Karşılaştırma
Bitki Hücresi	Özellik	Hayvan Hücresi
Köşeli	Şekli?	Yuvarlak
Var	Kloroplast var mı?	Yok
Var	Duvar var mı?	Yok
Büyük ve Az sayıda	Kofullar?	Küçük ve Çok sayıda
Yok	Sentrozom var mı?	Var

DNA – Gen – Kromozom İlişkisi
µ Gen = Nükleotit + … + Nükleotit
µ DNA = Gen + … + Gen
µ Kromozom = DNA + Özel Protein
µ Moleküllerin büyüklük sırlaması:
Nükleotit < Gen < DNA < Kromozom

Geçmişten Günümüze Hücre
µ Hücre ismini ilk kullanan: Robert Hooke (Rabırt Huuk),
µ İlk canlı hücreyi bulan: Antonie Van Leeuwenhoek (Antoni Ven Lövinhuuk),
µ “Bütün canlılar hücrelerden oluşmuştur.” hücre teorisini ilk söyleyen: Theodor Schwann (Tiidor Şıvan) ve Matthias Schleiden (Mıtais Şıvaydın),
µ Teknolojideki ilerme hücre ile ilgili görüşleri/teorileri değiştirdi.

Notlar:

è Hücreden önce mikroskop bulundu.

è Görülemeyeni merceklerle büyüten alete “mikroskop” denir.

 
Bilimsel Bilgilerin Doğası?
µ Bilimsel bilgi deney temelli,
µ Yasa ve teori farklı türden bilgi,
µ Bilimsel bilginin üretiminde hayal gücü ve üretkenlik önemli,
µ Bilimsel bilgi öznellik içerir,
µ Bilim ve kültür etkileşim halinde,
µ Bilimsel bilgi değişime açık.

Hücreden Organizmaya

Hücreden Organizmaya

tek hücreli canlılar, çok hücreli canlılar

-   Amip                     - İnsan

      -   Öglena                  - Hayvan

      -   Paramesyum         - Bitki

      -   Bakteri                  - Bazı Mantarlar

Hücre Bölünmesi Nedir?

þ  Hücrenin sayıca artışı.

Hücre Bölünmesi Çeşitleri? 1-) Mitoz

2-) Mayoz

Hücre Bölünmesinin Amacı? (ÜBO)

µ Üreme,

µ Büyüme,

µ Onarım.

Hücre Bölünmesinin Önemi?

canlılarda üreme

      -   Üreme                   - Üreme

-  Büyüme

-  Onarım

Mitoz Nedir?

þ  Bir hücreden birbirinin aynısı iki yeni hücre oluşması.

Mitozun Aşamaları/Evreleri?

1.Evre

Mitoz bölünme'nin evreleri

Hazırlık evresi,

µ En uzun evre,

µ DNA kendisini eşler,

µ Kromatin sayısı 2 katına çıkar,

µ Sentrozomlar eşlenir,

µ İğ iplikleri oluşur,

µ Çekirdek zarı erir.

è Hem mitoz hem mayozda olur.

2.Evre

Mitoz bölünme'nin evreleri

µ Çekirdek zarı kaybolur.

µ Kromozomlar kısalır ve kalınlaşır,

µ Sentrozomlar zıt kutuplara gider,

µ İğ iplikleri kromozomlara bağlanır,

µ Kromozomlar ekvatorda dizilir (yani hücre ortasında)

3.Evre

Mitoz bölünme'nin evreleri

µ Kardeş kromatitler birbirinden ayrılarak kutuplara çekilir.

4.Evre

Mitoz bölünme'nin evreleri

µ Kromozomlar tekrar kromatin iplik halini alır,

µ İğ iplikleri kaybolur,

µ Çekirdek zarı oluşur.

5.Evre

µ Sitoplâzma bölünmesidir,

µ Hayvan ve bitki hücrelerinde bölünmeler farklı şekillerde olur,

µ Hayvanda boğumlanarak olur,

µ Bitkide aralamelle olur,

þ  İki yeni hücre oluşur.

Mitoz’daki Kromozom Değişiminin Şekil Üzerinden Anlatımı?

Mitoz Bölünme

Mitoz ile oluşan yeni hücreler ve ana hücre

Mitozun Önemli Özellikleri?

µ İki yeni hücre oluşur,

µ Tüm canlılarda ve hayatın her aşamasında görülen bölünme,

µ Çeşitliliğin olmadığı bölünme,

µ Ana hücre ile yeni hücrenin kalıtsal yapıları birbirinin aynısı.

Mitoz ile Oluşan Hücre Sayısı?

µ 2ⁿ formülüyle (üslü sayı) bulunur. (n = Mitoz bölünme sayısıdır.)

Üreme Nedir?

þ  Her canlının kendine benzer canlı meydana getirmesi.

Üreme Çeşitleri?

1-) Eşeyli   (Mayoz) (Erkek ve Dişi)

2-) Eşeysiz (Mitoz)

Eşeyli Üremedeki Olaylar?

µ Mayoz,

µ Döllenme,

µ Tür içi çeşitlilik.

Mayoz’un Canlılar İçin Önemi?

µ Kromozom sayısı sabit kalır,

µ Parça değişimi ile çeşitlilik sağlar.

 

Mayoz Evreleri

Sırasıyla Oluşan İki Evresi Var:

1-) I. Mayoz Evresi

2-) II. Mayoz Evresi

I.  Mayoz Evresi

1-) µ Kalıtım maddesi kopyalanır,

µ Çekirdek zarı kaybolur,

µ Sentriol kendisini eşler.

2-) µ Parça değişimi olur.

3-) µ   Kromozomlar ekvatora dizilir

4-) µ Kromozomlar birbirinden ayrılarak kutuplara çekilir. 

5-) µ Sitoplazma bölünmesi olur.

µ Kromozom sayısının yarıya indiği iki yavru/yeni hücrenin oluşumu ile I. Mayoz biter.

II.  Mayoz Evresi

µ I. Mayozdan sonra başlar,

µ Mitoza benzer ama DNA eşlenmez,

µ Kromozomlar birbirinden ayrılır ve dört üreme hücresi oluşur.

Mayoz’daki Kromozom Değişiminin Şekil Üzerinden Anlatımı?

Mayoz’daki Kromozom Değişiminin Şekil Üzerinden Anlatımı?

Mayoz’la Oluşan Yeni Hücreler?

µ Yeni Hücre Sayısı è Dört

µ Kromozom Sayısı è Yarıya iner

µ n kromozomlu olur,

µ Ana hücreden ve birbirinden farklı kalıtsal yapıda olur,

µ Tekrar mayoz bölünme geçirmez.

Mayoz’un Görüldüğü Hücreler?

µ Eşey/Üreme ana hücreleri.

Üreme ana hücresinin ürettiği hücre?

µ Sperm/Polen üreme hücresi (erkek)

µ Yumurta üreme hücresi (dişi)

Karşılaştırma
Mitoz	Özellik	Mayoz
Vücut hücrelerinde	Hangi hücrelerde görülür?	Üreme/Eşey ana hücrelerinde
Ana hücre ile aynı (sabit)	Yeni hücrelerin kromozom sayısı?	Ana hücrenin yarısı
Görülmez	Kalıtsal (Genetik) çeşitlilik?	Görülür
2	Sonucunda kaç hücre?	4
Görülmez	Parça değişimi?	Görülür
Ömür boyu	Ne zaman görülür?	Üreme döneminde
Tüm canlılarda	Hangi canlılarda?	Eşeyli üreyenlerde
Eşeysiz	Hangi üremede olur?	Eşeyli

Mitoz ve Mayoz’daki Ortak Olaylar?

µ Hücre sayısında artış,

µ DNA (Kalıtım Maddesi) eşlenmesi.

 

Örnek-Soru:

µ Önce iki mitoz sonra bir mayoz ile oluşan hücre sayısı kaç?

Çözümü:

µ Önce iki mitoz için 2²=4

µ Sonra bir mayoz için 4x4=16

 

Not: Bitkilerde mayoz?

µ Çiçek kısmında olur,

µ Tohumla gerçekleşir.

Pdf'yi İndirmek İçin Buraya Tıklayın

7.Sınıf Fen Bilimleri 2.Ünite Konu Anlatımı Önizleme